zaterdag 6 februari 2010

Autisme... wat is dat

Autisme

Er is al heel veel geschreven over autisme, maar toch blijft het moeilijk om te omschrijven wat autisme nu precies is.
Autisme wordt ook wel ASS, PDD of POS genoemd.
ASS = autisme spectrum stoornis
PDD= pervasive developmental disorder
POS = pervasieve ontwikkeling stoornis

Pervasief betekend diep doordringend. Met PDD of POS bedoelen we dus dat de stoornis de gehele ontwikkeling beïnvloed.

De term autisme kan verwarring wekken omdat hier soms het klassiek autisme mee bedoeld word en soms alle autisme spectrum stoornissen.
Met Autisme bedoelen we alle stoornissen in het autisme spectrum.
Je kunt het vergelijken met een appel. Er zijn verschillende soorten appels, granny’s jonagold, elstar noem maar op. Zo zit het dus ook met autisme.

Autisme kent 5 vormen.

1. klassiek Autisme, kern autisme of Kanner syndroom.
2. PDD-NOS en MCDD
3. Syndroom van Asperger
4. Syndroom van Rett
5. Desintegratie van de kindertijd

De laatste twee zijn overigens zeer zeldzaam en komen weinig voor. Ook zijn dit ziektebeelden waar Autisme een symptoom van is.

Autisme is een pervasieve ontwikkelingsstoornis met een neurologische oorzaak. Een duidelijke biologische oorzaak is nog niet gevonden. Zeker is wel dat Autisme in veel gevallen erfelijk is.
Ook complicaties tijdens de zwangerschap of bevalling kunnen meebepalend zijn voor het ontstaan van autisme. Autisme is er vanaf de geboorte en is niet te genezen. Het openbaart zich voor het derde levensjaar en komt tot uiting op meerdere ontwikkelingsgebieden.
Er is sprake van een onevenwichtig ontwikkelingsprofiel.
Qua niveau van functioneren zijn er vaak uitschieters, zowel naar boven bijvoorbeeld op het gebied van getallen of techniek als naar beneden bijvoorbeeld sociaal inzicht of aanpassingsvermogen.

Bij autisme is er dus spraken van een stoornis in de hersenen, het is alleen nog niet duidelijk welk deel van de hersenen gestoord is. Het is een stoornis in de prikkelgeleiding.
De hersenen van mensen met autisme functioneren anders. Hierdoor bestaan hun waarnemingen uit losse fragmenten/ puzzelstukjes met weinig samenhang. Dit is waar de kern van autisme om draait.
Bij alles wat een autist ziet, hoort, voelt ruikt en proeft moet hij puzzelen tot het een geheel is.
Autisten kunnen de wereld om hen heen wel registreren, horen en zien, maar kunnen de verschillende puzzelstukjes niet altijd met elkaar in verband brengen.
Ze worden constant overspoeld door allerlei afzonderlijke indrukken en waarneming (puzzelstukjes) en slagen er niet in om aan al deze dingen een betekenis te geven en om hoofd en bijzaken te onderscheiden. Hierdoor hebben mensen met autisme grote moeite om hun omgeving te begrijpen.



Doordat iemand met Autisme anders waarneemt denkt het ook anders.
Een persoon met een autistische stoornis zoekt in de voor hem onoverzichtelijke wereld zekerheid en veiligheid door zich vast te klampen aan details en vaste gewoontes. Dat kan betekenen dat hij of zij altijd in dezelfde volgorde aangekleed wil worden en dat alles in huis op de zelfde vaste plek moet blijven staan. Vaak is er sprake van een allesoverheersende gedachte of bezigheid, die steeds wordt herhaald.

Ieder mens met autisme is uniek en bij iedereen uit het autisme zich weer anders.Toch zijn er een aantal gezamenlijke essentiële kenmerken.
Volgens de DSM-IV is er sprake van een autistische stoornis als iemand voldoet aan drie criteria.

1. Kwalitatieve beperkingen in de sociale interactie

2. Kwalitatieve beperkingen in verbale en non-verbale communicatie

3. Beperkte zich herhalende stereotiepe patronen van gedrag, belangstelling en activiteiten waarbij sprake is van een stoornis in de verbeelding

Kwalitatieve beperkingen in de sociale interactie
De aard van deze contactstoornis kan heel verschillend tot uiting komen.
Sommige personen zijn heel passief en nauwelijks betrokken bij de hen omringende wereld, terwijl anderen geen afstand kunnen bewaren en op een bizarre claimende wijze iemands aandacht opeisen.
Er worden vier types onderscheiden:

1. Het afzijdige type
Dit is de klassiek autist. Onverschillig tegenover vreemden, maar ze aanvaarden lichamelijke toenadering, door wie ze vertrouwen. Ze zoeken alleen contact als ze iets van die persoon willen.

2. Het passieve type
Deze types zullen zelf geen initiatief nemen maar zijn berijd te doen wat hen gevraagd wordt.

3. Het actief- maar- bizarre type
Neemt initiatief tot sociaal contact. De wijze waarop is onaangepast en eenzijdig. Ze praten eindeloos over hun eigen thema’s of interesses en gaan alleen van zichzelf uit.
Dit zijn meestal gemiddeld tot hoogbegaafde personen.
4. Het stijf formalistische of hoogdravende type
Is overmatig beleefd en vormelijk. Door hun goede intelligentie weten zij hun problemen te compenseren en te camoufleren.
Zij leren sociale regels uit hun hoofd.
Gebrek aan empathie en sociale naïviteit kenmerken deze groep het meest.

Kwalitatieve beperkingen in verbale en non-verbale communicatie
Sommige personen spreken in het geheel niet, anderen zijn misleidend welbespraakt, met alle mogelijke tussenvormen. Het blijft echter voornamelijk eenrichtingsverkeer. Mimiek, gebarentaal en emoties is voor hen moeilijk te begrijpen en kan een bron van verwarring vormen.

Beperkte, zich steeds herhalende stereotiepe patronen van gedrag, belangstelling en activiteiten waarbij sprake is van een stoornis in de verbeelding
Autisten nemen alles letterlijk aan als waarheid. Ze kunnen moeilijk
fantasie en werkelijkheid van elkaar scheiden. Fantasieverhalen, sprookjes, films kunnen als echt worden ervaren. Dit betekend dat een autist goed kan omgaan met alles watletterlijk en concreet is.
Woordgrapjes, sarcasme spreekwoordelijke en emotioneel getinte opmerkingen worden niet begrepen.
Autisten kunnen zich moeilijk iets verbeelden/ voorstellen en er een betekenis aan geven.
Door de stoornis in het verbeeldingsvermogen ontstaat een stereotype gedrag als:
- Weerstand tegen veranderingen
- Angst voor nieuwe en onbekende prikkels
- Aanpassingsproblemen
- Houvast aan routines
- Ongewoon spel, zoals aan wieltjes draaien of steeds het zelfde spelen.
- Weet zijn vrije tijd (alleen of met meerderen moeilijk zinvol op te vullen.
- Ongewoon zintuiglijke gedragingen, zoals ruiken likken/ proeven van mensen en likken aan  
  voorwerpen.
- Schommelen/ wiegen

Een autist heeft slechts oog voor enkele objecten, onderwerpen of activiteiten, bijvoorbeeld draaiende wieltjes, treinen, auto’s of het openen en sluiten van deuren.
Hij kan er zo door in beslag genomen of geobsedeerd worden dat hij veel te weinig interesse in andere zaken heeft, waardoor de ontwikkeling ernstig wordt belemmerd en zijn isolement toeneemt.
Bovendien is zowel het inzicht in wat anderen voelen en denken als het doorzien van sociale
situaties zeer beperkt.

Meest voorkomende gedragskenmerken

1. Erg geboeid door draaiende voorwerpen



2. Verzet zich tegen knuffelen of troosten als de ander het initiatief toon, of reageert hier passief op.



3. Neemt geen initiatief tot of deel aan een gesprek





4. Drukt vaak behoefte uit door de ander mee te trekken



5. Toont opvallende stereotiepe lichaamsbewegingen



6. Lijkt minder oogcontact te maken of kijkt door je heen



7. Kent geen angst voor echt gevaar



8. Is meer dan normaal gehecht aan bepaalde voorwerpen



9. Verzet zich sterk tegen veranderingen



10. Heeft extreme emoties die niet altijd te verklaren zijn



11. Onderzoekt voorwerpen ongewoon, door ruiken likken of voelen



12. Heeft veel aanmoediging nodig om iets nieuws te proberen



13. Speelt het liefst alleen of mist de sociale vaardigheden om met leeftijdsgenootjes te spelen en kan geen vriendschap sluiten of onderhouden.



14. Heeft de neiging om op bizarre wijze de aandacht van de ander op te eisen



15. Kan zich niet verplaatsen in de gevoelens van een ander



16. Praat of vraagt onophoudelijk of wil voortdurend over een bepaald onderwerp praten.



17. Lijkt doof



18. Is vaak ongevoelig of overgevoelig voor pijn, hitte of kou



19. Neemt alles heel letterlijk, heeft geen normale fantasie.



20. Ongewoon spelgedrag, gebruikt materialen waarvoor het niet bedoeld is. Voortdurend met hetzelfde materiaal of met een favoriet onderwerp bezig zijn.Verbeeldingsspel ontbreekt of maakt een vreemde nagebootste indruk.


21. Fladderen of ronddraaiende bewegingen met de handen.





De mate waarin deze kenmerken voorkomen verschild in ernst per persoon.
De ene vorm van autisme heeft meer duidelijke kenmerken dan de andere vorm.
Ook hoeven niet alle kenmerken van autisme aanwezig te zijn, maar zelden vertoont iemand alle kenmerken



De streepjes van de streepjescodes zijn gedragskenmerken van autisme.
De dunne streepjes zijn de kenmerken en de dikke streepjes zijn de nadrukkelijk aanwezige kenmerken. Ook mensen zonder autisme hebben wel trekjes van autisme.



Comorbiditeit
Vaak komen naast Autisme ook andere problemen voor, onder andere
- Verstandelijke handicap/ zwakbegaafdheid
- Hoogbegaafdheid
- Depressie, psychose, fobieën
- Dyslexie
- ODD oppositioneel- opstandig gedragsstoornis
- NLD Non-verbal Lurning Disabilities
- ADHD

Verder zijn er vaak ongewone reacties op zintuiglijke prikkels
Dit wordt Hypersensitiviteit of hyposensitiviteit genoemd.
Afwijkende motoriek en extreme onlogische angsten.

De diagnose wordt gesteld aan de hand van de DSM-IV criteria.
Voor elke autistische stoornis is een DSM-IV criteria
Daarnaast wordt door de ouders en de leraar op school een gedragsvragenlijsten ingevuld en vaak wordt ook een intelligentie test gedaan.


Behandeling
Autisme is niet te genezen. De behandeling van autisme is dan ook gericht op ondersteuning in het omgaan met autisme.
Psychologische en gedragstherapeutische behandeling
Deze behandelingen richten zich op

1. De verbetering van de communicatieve vaardigheden.
2. Inperken van stereotype gedragingen
3. Stimuleren en optimaliseren van sociale interactie
4. Opvoedingsondersteuning.

Er bestaan geen medicijnen tegen het autisme, maar soms kan ondersteuning nodig zijn door middel van medicatie. Zoals bijvoorbeeld antipsychotica (risperidon, haloperidol) en antidepresieva (fluvoxamine)

Door gebruik van pictogrammen maak je de dag overzichtelijk en voorspelbaar, wat voor een kind met Autisme erg belangrijk is.

Ouders kunnen een PGB ( persoons gebonden butget) aanvragen om zelf passende zorg in te kopen, als ondersteunende begeleiding, activerende begeleiding of bijvoorbeeld voor een logeerhuis of zorgboerderij.

(eind presentatie/ verslag van mijn opleiding)

Geen opmerkingen:

Een reactie posten